Miras Hukuku, Kişinin ölümü veya gaipliği halinde, ölen kişinin malvarlığının kimlere ve ne şekilde paylaştırılacağını düzenleyen hukuk dalıdır. miras mal sahibinin ölümü ile ortaya çıkar. Mal sahibi sağ iken, hukuka göre yasal mirasçılar mirascı sıfatı taşımadığından herhangi bir şekilde miras hakkından bahsedilemez.
Mirascılık ve Miras Payı Hesaplama
Kan Bağına Dayanan Kanuni Mirasçılık
Miras Hukuku na göre kan bağına dayanan mirascılık, birbirine kan bağı ile bağlı bulunanlar, yani kan hısımları arasındaki mirasçılıktır. Kan bağına dayalı kanuni mirasçılık ta Zümre sistemi benimsenmiştir. Zümre, bir kişiden türeyen kimselerin, o kişi ile birlikte oluşturduğu topluluğa verilen addır. Murisin usulü (üstsoyu) ve füru (altsoyu) olan kan hısımları, mirasçı olmaları bakımından 3 zümreye ayrılmıştır.
Murisin altsoyu 1. zümre, üstsoyu ise 2. ve 3. zümre olarak mirasçı olabilmektedirler.
1.Zümre (Derece) Kanuni Mirasçılar:
Miras bırakanın 1.derecedeki mirasçıları füru yani alt soyudur. Füru, çocuklar, torunlar, torun çocukları olarak gider.
2.Derece (Zümre) Kanuni Mirasçılar:
Bunlar, Murisin anne ve babası ile bunların füru ( altsoyu) dur. Yani kardeşler, kardeşlerin çocukları, torunları gibi.
3.Derece (Zümre) Kanuni Mirasçılar:
Bunlar, murisin büyük anne ve babaları ile bunların füru ( altsoyu ) dur. Yani hala, dayı, amca ve teyze ile bunların çocukları, torunlarıdır. Bunlar da eşit olarak miras alırlar.
Zümre Mirasçılığının Prensipleri ;
1) Zümreler arası sıra prensibi :
Zümreler arasında bir sıra vardır.
- 1. zümrede mirasçı varken, 2. ve 3. zümredekiler mirasdan pay alamazlar.
- 1. zümrede mirasçı yoksa, 2. zümredekiler, 2. zümrede de mirasçı yoksa, 3. zümredekiler mirasdan pay alabilirler.
Örneğin , murisin çocukları varken, anne ve babası mirastan pay alamaz.
2) Zümre içi sıra prensibi : Zümrelerin içinde de bir sıra vardır. Zümre içinde murise daha yakın kan bağı olan kişiler varken, daha uzak kişiler mirasçı olamazlar. Örneğin murisin çocukları varken torunları, anne ve babası sağken kardeşleri, büyük anne ve babaları sağken hala, amca, dayı ve teyzeleri mirastan pay alamazlar.
3) Kök içinde halefiyet prensibi : Zümre içinde mirasçılardan bir veya birkaçı muristen evvel ölmüşlerse ve kendilerini temsil edebilecek füruları da varsa, miras bu fürulara geçer. Örneğin, murisin oğlu muristen önce ölmüş ve çocuğu da varsa, murisin bırakacağı miras toruna geçer. Yine örneğin,muristen önce ölmüş bulunan anne veya babanın hissesi,varsa murisin kardeşlerine geçer. Murisinden önce ölen mirasçının füru yoksa, hissesi, zümre içindeki diğer kanuni mirasçılara geçer.
4) Bir tarafa dahil zümrede mirasçı yoksa, mirasın tamamı diğer taraftaki zümrede bulunan mirasçılara ait olur.
5) Yarım kan hısımlar sadece mirasbırakanla ortak asıldan miras payı alırlar.
6) Mirasbırakanla birden fazla hısımlık bağı olanlar, her hısımlık bağı için ayrı ayrı miras payı alırlar.
7) Kayın (Sıhri) hısımların halefiyet yoluyla mirasçı olabilmeleri mümkün değildir. Zümre içi halefiyet yoluyla sadece kan hısımları mirasçı olabilir.
Miras Hukuku na Göre Uyrukluk Bağına Dayanan Devletin Mirasçılığı :
Mirasın en son mirasçısı Devlet (Hazine) dir. Murisin zümrelerde mirasçısı, eşi ve evlatlığı yoksa muris de herhangi bir kimseyi mirasçı tayin etmemişse. Mirası devlete geçer. Devlet, murisin borçlarından, kendine intikal eden değerler kadar sorumlu olur. Mirasın Devlete geçmesi halinde sulh mahkemesi re’sen terekenin resmi defterini düzenler.
En yakın mirasçıların hepsi tarafından mirasın reddedilmesi halinde miras Hazineye geçmez. Mirasın resmi tasfiyesi yapılır. Tereke borçları ödendikten sonra geriye kalan bakiye miras reddedilmemiş gibi bu mirasçılara verilir.
Akdi Bağa Dayanan Mirasçılık
Sağ Kalan Eşin Mirasçılığı:
Her şeyden önce, sağ kalan eşin mirasçı olabilmesi için, muris ile arasında geçerli bir evliliğin bulunması ve ölüm anında bu evliliğin devam ediyor olması gerekir. Boşanma davaları devam ederken karar kesinleşinceye kadar, eşler birbirinin mirasçısı olurlar. Sağ kalan eşin mirasçılığı birlikte olduğu zümreye göre değişir.
Buna göre :
- Eş, tek başına ise, mirasın tamamını alır.
- Eş, altsoy ile birlikte yani 1.zümre ile birlikte mirasçı ise,mirasın 1/4 ünü alır.
- Eş, miras bırakanın ana baba zümresi yani 2.zümre ile mirasçı olursa, mirasın ½ sini alır.
- Eş, üçüncü zümre mirasçıları olan büyük anne ve babalar veya bunların çocukları ile birlikte mirasçı olursa, mirasın ¾ ünü alır. Burada dikkat edilmesi gereken husus, eşin varlığı halinde, büyük anne ve babalar ile sadece çocukları (füruları değil) eş ile birlikte mirasçı olabilmekte, büyük anne ve babalar ile bunların çocuklarının olmaması durumunda da, mirasın tamamı eşe kalmaktadır. Yani sağ kalan eş varsa büyükana ve büyükbabalardan birinin miras bırakandan önce ölmüş olması halinde, payı kendi çocuğuna; çocuğu yoksa o taraftaki büyük ana ve büyük babaya; bir taraftaki büyük ana ve büyük babanın her ikisinin de ölmüş olmaları halinde onların payları diğer tarafa geçer. Boşanmanın kesinleşmesi halinde, eş lehine yapılan ölüme bağlı tasarruflar aksi kararlaştırılmadıkça hükümsüz olur.
Miras Hukuku na göre Evlatlığın Mirasçılığı :
Evlatlık ve altsoyu, kendini evlat edinene kan hısımı gibi mirasçı olurlar. Ayrıca evlatlığın kendi ailesinden olan mirasçılık hakları da devam eder. Buna “çifte mirasçılık” denir. Evlatlık, sadece kendini evlat edinenin mirasçısıdır. Evlat edinen ve hısımları ise, evlatlığa mirasçı olamazlar. Bu sebeple evlatlığın mirasçılığı, tek taraflı bir mirasçılıktır. Evlatlığın muristen önce ölümü halinde, evlatlığın altsoyu halefiyet yoluyla evlatlığın yerine geçer. Evlatlığın altsoyu bulunmuyorsa miras murisin diğer mirasçılarına intikal eder.
7338 Sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu uyarınca terekeden mirasçılara geçen paylardan “Veraset vergisi adı altında miras bırakana yakınlıklarına ve kendilerine isabet eden miras paylarına göre değişik oranlarda vergi alınmaktadır.
Veraset Belgesi nasıl ve nereden alınır?
Miras hukuku na göre aşağıdaki miras payı hesaplama aracımızdan eş ve sadece 1.zümre miras payınızı hesaplayabilirsiniz.
https://www.weptapucu.com/reddi-miras-nasil-yapilir/