Mera, Hayvanların otlatılması ve otundan yararlanılması için ayrılan veya kadimden beri bu amaçla kullanılan yerdir.
Yaylak, Çiftçilerin hayvanları ile birlikte yaz mevsimini geçirmeleri, hayvanlarını otlatmaları ve otundan yararlanmaları için ayrılan veya kadimden beri bu amaçla kullanılan yerdir.,
Kışlak, Hayvanların kış mevsiminde barındırılması ve otundan yararlanılması için ayrılan veya kadimden beri bu amaçla kullanılan yerdir.
Çayır, Taban suyunun yüksek bulunduğu veya sulanabilen yerdir. Biçilmeye elverişli, yem üretilen ve genellikle kuru ot üretimi için kullanılan yerdir.
Mera, yaylak ve kışlakların kullanma hakkı bir veya birden çok köy veya belediyeye aittir. Bu yerler Devletin hüküm ve tasarrufu altındadır. Bu gibi taşınmazlar Tapu Müdürlüklerinde Kamu Orta Malı siciline kaydedilmektedir. Köylerde malik, Köy tüzel Kişilikleri, belediyelik alanlarda ise, belediyeler tarafından kullanılmakdır.
Mera, yaylak ve kışlaklar; özel mülkiyete geçirilemez, amacı dışında kullanılamaz, zaman aşımı uygulanamaz, sınırları daraltılamaz. Ancak, kullanım hakkı kiralanabilmektedir.
Amaç dışı kullanılmak suretiyle vasıfları bozulan meraları tekrar eski konumuna getirilmektedir. Bu amac ile yapılan masraflar, sebebiyet verenlerden tahsil edilmektedir.
Mera, yaylak, kışlaklar ile umuma ait çayır ve otlak alanları, harman yeri, panayır, sıvat ve eyrek yerleri gibi kamu orta malı niteliğindeki yerler hakkında yapılacak işlemler, 4342 sayılı Mera Kanununda düzenlenmektedir.
Kamu Orta Malları Sicili ( Mera Özel Sicili)
3402 sayılı Kadastro Kanunun 16/B maddesi,“Mera, yaylak, kışlak, otlak, harman ve panayır yerleri gibi paralı veya parasız kamunun yararlanmasına tahsis edildiği veya kamunun kadimden beri yararlandığı belgelerle veya bilirkişi veya tanık beyanı ile ispat edilen orta malı taşınmaz mallar sınırlandırılır, parsel numarası verilerek yüzölçümü hesaplanır ve bu gibi taşınmaz mallar özel siciline yazılır.
Mera Komisyonu
4342 sayılı Kanunun 6. Maddesinde; mera, yaylak ve kışlakları tespit, tahdit ve tahsis yetkisi, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’na verilmiştir. Bu amaçla vali yardımcısının başkanlığında sekiz kişiden oluşan mera komisyonun kurulacağı, hükmü yer almaktadır.
Kamu Orta Mallarının Tahsis Kararları ve Tescili
Mera Kanununun 12. maddesinde; Mera Komisyonunun ihtiyacı karşılayacak miktarda mera, yaylak ve kışlakların, köy veya belediye tüzel kişiliğine tahsis edileceği, tahsis kararının valiliğin onayına sunulacağı, ihtiyaçtan fazla çıkan kısmın, ihtiyaç içinde bulunan çevre köy veya belediyelerle hayvancılık yapan özel veya tüzel kişilere kiralanabileceği hüküm altına alınmıştır.
Mera, Yaylak ve Kışlakların Tahsis Amacının Değiştirilmesi
4342 sayılı Kanunun 14. maddesi ;
“Tahsis amacı değiştirilmedikçe mera, yaylak ve kışlaktan bu Kanunda gösterilenden başka şekilde yararlanılamaz. Ancak, mera, yaylak ve kışlak olarak ayrılan veya kadimden beri bu amaçla kullanılan arazilerden;
a) Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığının talebi üzerine, 3213. Sayılı Maden Kanunu ve 6326. Sayılı Petrol Kanunu hükümlerine göre, maden ve petrol faaliyeti için zaruri olan,
b) Kültür ve Turizm Bakanlığının talebi üzerine, turizm yatırımları için zaruri olan,
c) Kamu yatırımları yapılması için gerekli bulunan,
d) Köy yerleşim yeri ile uygulama imar plânı veya uygulama plânlarına ilave imar plânlarının hazırlanması, toprak muhafazası, gen kaynaklarının korunması, millî park ve muhafaza ormanı kurulması, doğal, tarihî ve kültürel varlıkların korunması, sel kontrolü, akarsular ve kaynakların düzenlenmesi, bu kaynaklarda yapılması gereken su ürünleri üretimi ve termale dayalı tarımsal üretim faaliyetleri için ihtiyaç duyulan,
e) 442 sayılı Köy Kanununun 13 ve 14. Maddeleri kapsamında kullanılmak üzere ihtiyaç duyulan,
f ) Ülke güvenliği ve olağanüstü hal durumlarında ihtiyaç duyulan,
g) Doğal afet bölgelerinde yerleşim yeri için ihtiyaç duyulan,
ğ) Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun talebi üzerine, petrol, elektrik ve doğalgaz faaliyetleri için gerekli bulunan,
h) Jeotermal kaynaklı teknolojik seralar için ihtiyaç duyulan yerlerin,
ilgili müdürlüğün talebi, komisyonun ve defterdarlığın uygun görüşü üzerine, valilikçe tahsis amacı değiştirilebilmektedir. Söz konusu yerlerin tescilleri Hazine adına, vakıf meralarının tescilleri ise vakıf adına yapılmaktadır.
1-Mera, Yaylak ve Kışlakların İmar Planı Kapsamına Alınması
Mera, yaylak ve kışlaklar ile umuma ait çayır ve otlak alanları, harman yeri , panayır , sıvat ve eyrek yerleri gibi kamu orta malı taşınmazların imar planı sınırı içerisinde kalması durumunda, imar uygulamasını yapacak kurumca bu yerlerin öncelikle 4342 sayılı Mera Kanunu kapsamında vasıflarının değiştirilerek, Hazine adına tapuya tescillerinin sağlattırılması gerekmektedir.
Kanunun 14. Maddesiyle meraların imar planı kapsamına alınmadan önce, tahsis amacının (vasfının) değiştirilmesi öngörülmüştür.
2. Köy Yerleşme Planı Kapsamında Kalan Yerler
442 sayılı Köy Kanunun ek 12. maddesi. “Köy yerleşme planında konut alanı ve köy genel ihtiyaçlarına ayrılan yerler, 4342 sayılı Mera Kanununun 5. Maddesi hükümleri uyarınca incelenmesine müteakip mera, yaylak ve kışlak ile otlak ve çayır olarak yararlanılamayacağı anlaşılan yerler köy yerleşme plânının onayı ile bu vasıflarını kendiliğinden kaybeder.
Ancak, bu madde kapsamında kamu orta malı olarak yararlanılamayacağı anlaşılan yerler, köy yerleşim planının onayı ile bu vasıflarını kaybettiklerinden dolayı, onaylanmak suretiyle kesinleşen köy yerleşim planı içinde kalan bu nitelikteki yerlerin Hazine adına tescilleri yapılacak, bilahare de valiliğin talebi halinde tashihen ilgili köy tüzel kişiliği adına tescil edilecektir.
442 sayılı Köy Kanunun Ek 13. Maddesi;
Köy tüzel kişiliği adına, köy yerleşme planına göre en çok 2000 m2 olmak üzere tescil edilen parseller köyde ikamet eden ve köy nüfusuna kayıtlı olup evi bulunmayan ihtiyaç sahiplerine ihtiyar meclisi kararı ile rayiç bedel üzerinden satılmaktadır. Bunun yanında Satış bedeli peşin veya en çok 5yılda ve 5eşit taksitle tahsil edilmektedir. O köyün imar işlerinde kullanılmak üzere köy sandığına yatırılır.
Köy ihtiyar meclisince satılan parseller üzerine, en geç 5 yıl içinde bina yapılması zorunludur. Hak sahipleri bu yerleri 10 yıl müddetle başkalarına devir ve temlik edemezler.” Hükmünü içermektedir.
Kaynakça www.tkgm.gov.tr – Tapu Sicil Uygulamaları
https://www.webtapucu.com/vasiyetname/
https://www.webtapucu.com/sakli-pay-nedir/
Bu yazının tüm kullanım hakları webtapucu.com’a aittir. Başka mecralarda izinsiz kullanılması veya alıntı yapılması ancak yazıya link verilerek referans gösterilmesi şartıyla mümkündür.
“Mera – Yaylak – Kışlak 1.0” üzerine 2 yorum