Vasiyetname 1.0

Vasiyetname Nedir? Vasiyet Nasıl verilir?

Vasiyetname, miras bırakanın son istek ve arzuları ile miras paylaşım esaslarını belirleyen yazılı belge veya sözlü beyandır. Resmi memur (noter, hakim) huzurunda yapılabileceği gibi miras bırakanın kendi el yazısı ile veya koşulları sağlıyorsa sözlü beyan ile de yapılır. Ölüme bağlı tasarrufların en çok başvurulan şeklidir. Kişi vasiyetname ile ölümünden sonra sonuç doğuracak şekilde işlem yapmakta ve bu şekilde terekesine yön vermektedir.  Olmasını arzu ettiği konulara ilişkin tasarrufta bulunmaktadır.

Vasiyetname tek taraflı olarak yapılan ölüme bağlı tasarruf işlemidir. Vasiyetnamelerde irade beyanının karşı tarafa ulaşmasına ve karşı tarafın da bunu kabul etmesine gerek yoktur. Vasiyet eden kişi bu işlemleri ölümünden sonra sonuç doğuracak şekilde yapmaktadır. Dolayısıyla miras bırakan, ölümüne kadar her zaman vasiyetnameleri serbestçe ve tek taraflı olarak değiştirebilir veya iptal edebilir.

Miras bırakanın sağken vasiyetnameyi değiştirmeyeceğine ilişkin yapılan her türlü şart ve kayıt geçersizdir. Vasiyetname yapılırken miras bırakanın uyması gereken şekil kuralları ile bazı sınırlamalar bulunmaktadır. Miras bırakan terekenin üzerinde sınırsız tasarruf hakkına sahip değildir. Vasiyetname düzenleme hakkı, “saklı paylı mirasçıların saklı paylarını” ihlal etmemelidir. Kişi, ancak bu saklı paylara dokunmayacak şekilde tasarrufta bulunabilir.

Vasiyetname Çeşitleri

El Yazısı İle Vasiyetname

1. Baştan sonuna kadar murisin el yazısı ile yazılmış olmalıdır. Daktilo veya başka tür makinelerle yazılan vasiyetnameler geçersizdir. El yazısıyla olmak koşuluyla eski yazı ile ve her dilden yazılabilir. Okuma yazma bilmeyenler el yazısıyla vasiyet yapamazlar.

2. Vasiyetnameyi yapan (miras bırakan) tarafından vasiyetname, gün ay ve yıl olmak üzere el yazısı ile tarihlendirilmelidir. Tarih atılmazsa tarihi belirlenebilecek belli olay ve günler yazılırsa (örneğin cumhuriyetin ilanı gibi) o vasiyetname geçerli olur.

3. Vasiyetnamenin altı miras bırakan tarafından imzalanmalıdır. Parmak basmak veya mühür kullanmak geçersizdir.
4. Vasiyetname yapma iradesi olmalıdır. Tehdit ve zorla yaptırılan vasiyetnameler geçersizdir. Vasiyetname muhafaza edilmek üzere notere, sulh hakimine veya yetkili memura bırakılabilir. Bazı Yargıtay kararlarında ise bırakılmazsa, hükümsüz olmayacağı hüküm altına alınmıştır.

Resmi Vasiyetname

Resmi vasiyetname iki tanığın katılması ile resmi makamlarca düzenlenir. Bunlar, noterler, Sulh Hakimi veya kanunen görevli makamlardır. Resmi vasiyetname resmi senet niteliğinde olup, düzenlenmesi safhalara ayrılır.

Ön Evre;

1. Vasiyetname ehliyetini taşıyan miras bırakan evvela yetkili memura (noter veya sulh hakimine) son arzularını sözlü veya yazıyla bildirir.
2. Miras bırakan okuma-yazma biliyorsa; resmi memur bu yazılı metni okuması için kendisine verir. Miras bırakan son arzularını belirttiği şekilde uygun bulursa imzalar ve resmi memura geri verir. Resmi memurda tarih koymak suretiyle imzalar.

Son Evre;

1. Birinci evredeki işler bitince miras bırakan iki tanık huzurunda vasiyetnameyi okuduğunu ve arzularına uygun olduğunu bildirir.
2. Bunun üzerine tanıklar (şahitler) bu beyanın huzurlarında olduğunu ve miras bırakanın tasarrufa ehil olduğunu beyan ederler ve beyanlarını imza ederler.

Miras bırakan Okuma Yazma Bilmiyorsa; Miras bırakan tarafından bildirilip de metin haline getirilen yazılı resmi vasiyetnameyi resmi memur iki şahit huzurunda miras bırakana okunur ve okunan bu vasiyetnamenin son arzularına uygun olduğunu miras bırakan tanıklar

huzurunda beyan eder. Bundan sonra şahitler, vasiyetnamenin, yanlarında miras bırakana okunduğunu ve miras bırakanın okunan vasiyetnamenin arzularına uygun olduğunu bildirdiğini ve miras bırakanın da vasiyetname yapmaya ehil olduğunu beyan ederek bu beyanlarını imzalarlar. Tanıklar burada okuma yazma bilenlerin aksine vasiyetname muhtevasını bilirler.

Resmi Vasiyetname Düzenlenmesine katılma Yasağı:

Kendilerinde mutlak tanıklığa engel sebepleri bulunan kimseler, resmi memur veya tanık sıfatıyla resmi vasiyet düzenlenmesine katılmışlarsa Türk Medeni Kanunumuzun 558. maddesinin II. fıkrası çerçevesinde şekil noksanlığı sebebiyle vasiyetname bütün olarak iptal edilir.

Kendilerinde nisbî tanıklığa engel sebepleri bulunan kimseler, resmi memur veya tanık sıfatıyla resmi vasiyet düzenlenmesine katılmışlarsa TMK’nın 558. maddesinin 3. fıkrasına göre bütün vasiyetname iptal edilmeyip bu şahıslara ve bütün aileleri efradından birine yapılan teberrular iptal edilir. Aile efradı ibaresinden “usul ve füru, kardeş, karı ve kocasının anlaşılması gerekir.

Resmi vasiyetname düzenlenmesine katılımı mutlak olarak yasak olan kişiler şunlardır:

• Medeni hakları kullanma ehliyeti bulunmayanlar
• Bir ceza mahkemesince kamu hizmetinden yasaklılar
• Okuma yazma bilmeyenler
• Mirasbırakanın eşi
• Mirasbırakanın üstsoy ve altsoy kan hısımları ve bunların eşleri
• Mirasbırakanın kardeşleri ve bunların eşleri

Resmi vasiyetname düzenlenmesine katılımı nisbi olarak yasak olan kişiler şunlardır:

• Miras bırakanın nişanlısı
• Miras bırakanın üçüncü derece dahil olmak üzere bu dereceye kadar nesepten veya sebepten civar hısımları
• Miras bırakanın ücretli adamları
• Mutlak yasaklı olmamakla birlikte, düzenlemeye katılanların kendilerine veya yakınlarına kazandırma yapılmış olanlar.

Sözlü Vasiyetname

Yakın ölüm tehlikesi, ulaşımın kesilmesi, hastalık, savaş gibi olağanüstü durumlar yüzünden resmi veya el yazılı vasiyetname yapılamıyorsa sözlü vasiyet şekline başvurulabilir.

Sözlü bırakılan vasiyette, kişi son arzularını iki tanık huzurunda beyan eder. Bunlarda miras bırakanın beyanını hemen sulh veya asliye hâkimine bildirirler. Böyle bir vasiyet silah altındaki asker tarafından yapılmışsa teğmen veya daha yüksek rütbeli bir subay, ülke sınırları dışında seyreden bir ulaşım aracında bulunuyorsa, o aracın sorumlu yöneticisi; sağlık kurumlarında tedavi edilmekteyse sağlık kurumunun en yetkili yöneticisi hakim yerine geçer.

1- Yazılı Bildirme; Miras bırakanın son arzuları tanıklardan biri tarafından yazılır. Tarih ve mahal koymak suretiyle her ikisi tarafından imzalanarak ilgili makama verilir.

2- Sözlü Şekilde Bildirme; Tanıklar miras bırakanın son arzularını doğrudan yetkili makama bildirir. Bu durum bir tutanakla tespit olunur.

Her iki durumda da tanıklar miras bırakanın vasiyete ehil olduğunu bildirir. Bu vasiyetname istisnai mahiyette bir vasiyetnamedir. Kişi yazılı veya resmi şekilde vasiyetname yapmak imkânına kavuştuktan biray sonra, sözlü vasiyet geçersiz olur.

Vasiyetten Dönme ( Cayma )

Vasiyetname tek taraflı bir irade beyanı ile meydana gelen hukuki işlemdir. Her zaman vasiyetten dönülmesi mümkündür. Ayrıca, vasiyetname miras bırakan tarafından kazaen kaybedildiği gibi başkaları tarafından da kazaen ve kasten kaybedilebilir. Bu durumda aynen ve tamamen tespit edilemez ise hükümsüz olur. Tazminat isteme hakkı saklıdır.

Vasiyetnamenin İptali

Vasiyetname her ne kadar hukuki bir işlem olsa da, kanun koyucu vasiyet edenin son arzularına önem verdiğinden geçerlilik koşulları olmayan bir vasiyetnamenin kesin hükümsüz olmasını kabul etmez, iptal edilebilir olmasını öngörür. Kurucu unsurları gerçekleşmiş ve yürürlüğe giren vasiyetnamenin geçerli olması için gerekli olan ehliyet, şekil şartı, hukuka ve ahlaka aykırı olmama şartları gerçekleşmemiş olsa bile vasiyetnamenin kesin hükümsüzlüğü değil, iptal edilebilirliği kabul edilmiştir. Ancak, vasiyetnamenin kurucu unsurlarının bulunmaması halinde kesin hükümsüzlük değil yokluk söz konusu olur.

Vasiyetnamenin İptali Davası

• Vasiyet edenin tasarruf ehliyeti bulunmadığı sırada yapılmışsa
• vasiyetname yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama sonucu yapılmışsa
• vasiyetnamenin içeriği, bağlandığı koşullar veya yükümlülükler hukuka ve ahlaka aykırı ise
• vasiyetname kanunda belirtilen şekil şartlarına aykırı yapılmış ise iptali istenebilir.

İptal Davası

Vasiyetnamenin iptal davası, tasarrufun iptalinde menfaati bulunan mirasçı veya vasiyet alacaklısı tarafından açılır.

İptal Davası Açma Süresi

İptal davası açma hakkı süresi, davacının tasarrufu, iptal sebebini ve kendisinin hak sahibi olduğunu öğrendiği tarihten başlayarak 1 yıl ve her halde vasiyetnamelerde açılma tarihinin diğer tasarruflarda ise mirasın geçmesi tarihinin üzerinden, iyi niyetli davalılara karşı 10 yıl, iyi niyetli olmayan davalılara karşı 20 yıl geçmekle düşer. Hükümsüzlük, def’i yolu ile her zaman ileri sürülebilir. İptal davasında yetkili mahkeme mirasbırakanın son yerleşim yeri mahkemesidir.

Vasiyetnamede Tarasaarruf yetkisinin Sınırları

Kişi hayatında yardıma muhtaç füruna, anababasına, karı yada kocasına nafaka vermekle yükümlü tutulmuştur. Ölümü anında da bir kısım yakın hısımlarına mal varlığından, bir kısmını bırakmaya mecbur tutulmuştur.

Her ne kadar kişi tasarruflarında serbest tutulmuşsa da, bu hak sınırsız değildir. Kanun tarafından belirtilen sınırları aşan , aşağıdaki karşılıksız kazandırmalar, ölüme bağlı tasarruflar gibi tenkise tâbidir:

1. Mirasbırakanın, mirasçılık sıfatını kaybeden yasal mirasçıya miras payına mahsuben yapmış olduğu sağlararası kazandırmalar, geri verilmemek kaydıyla altsoyuna malvarlığı devri veya borçtan kurtarma yoluyla yaptığı kazandırmalar ya da alışılmışın dışında verilen çeyiz ve kuruluş sermayesi.
2. Miras haklarının ölümden önce tasfiyesi maksadıyla yapılan kazandırmalar.
3. Mirasbırakanın serbestçe dönme hakkını saklı tutarak yaptığı bağışlamalar.
4. Ölümünden önceki bir yıl içinde âdet üzere verilen hediyeler dışında yapmış olduğu bağışlamalar.
5. Mirasbırakanın saklı pay kurallarını etkisiz kılmak amacıyla yaptığı kazandırmalar.

Saklı Pay Nedir? Saklı Pay Oranları ve Hesaplama

Şufa (önalım) Hakkı Nedir?

Kamulaştırma Nedir?

https://www.webtapucu.com/reddi-miras-nasil-yapilir/

Kaynakca :

Medeni Kanun